Tüzük
10.04.2019
Dernek kurarken hazırlanacak tüzükte bulunması gerekli hususlar nelerdir?
Dernek tüzüğünde aşağıda gösterilen hususların belirtilmesi zorunludur:
a) Derneğin adı ve merkezi.
b) Derneğin amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için dernekçe sürdürülecek çalışma konuları ve çalışma biçimleri ile faaliyet alanı.
c) Derneğe üye olma ve üyelikten çıkmanın şart ve şekilleri.
d) Genel kurulun toplanma şekli ve zamanı.
e) Genel kurulun görevleri, yetkileri, oy kullanma ve karar alma usul ve şekilleri.
f) Yönetim ve denetim kurullarının görev ve yetkileri, ne suretle seçileceği, asıl ve yedek üye sayısı.
g) Derneğin şubesinin bulunup bulunmayacağı, bulunacak ise şubelerin nasıl kurulacağı, görev ve yetkileri ile dernek genel kurulunda nasıl temsil edileceği.
h) Üyelerin ödeyecekleri giriş ve yıllık aidat miktarının belirlenme şekli.
ı) Derneğin borçlanma usulleri.
j) Derneğin iç denetim şekilleri.
k) Tüzüğün ne şekilde değiştirileceği.
l) Derneğin feshi halinde mal varlığının tasfiye şekli.
Dernek tüzüğünde kanunların emredici hükümlerine aykırı olmamak şartıyla amacına uygun diğer hükümlere yer verilebilir.
Örnek dernek tüzüklerine www.siviltoplum.gov.tr adresindeki "Dernek Nasıl Kurulur" bölümünden ulaşılabilir.
Dernek tüzüğünde değişiklik nasıl yapılabilir?
Dernek tüzüğünde değişiklik genel kurul kararıyla yapılabilir. Tüzük değişikliğinde genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin üçte ikisinin katılımıyla toplanır; çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Tüzük değişikliği kararları, toplantıya katılan üyelerin üçte iki çoğunluğuyla alınabilir.
Ayrıca, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 76 ncı maddesinde belirtilen; "Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının kanunda yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir." hükmü çerçevesinde de üyelerin üçte iki çoğunluğunun olumlu oyu ile derneğin tüzüğü değiştirilebilir.
Ayrıca, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 76 ncı maddesinde belirtilen; "Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının kanunda yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir." hükmü çerçevesinde de üyelerin üçte iki çoğunluğunun olumlu oyu ile derneğin tüzüğü değiştirilebilir.
Derneğin adı ne şekilde değiştirilebilir ve dernekler hangi adları alamazlar?
Dernekler, tüzük değişikliği yapmak suretiyle adlarını değiştirebilirler.
Derneklerin, mevcut veya mahkeme kararıyla kapatılmış veya feshedilmiş bir siyasî partinin, bir sendikanın veya üst kuruluşun, bir derneğin veya üst kuruluşun adını, amblemini, rumuzunu, rozetini ve benzeri işaretleri ya da başka bir ülkeye ve daha önce kurulmuş Türk devletlerine ait bayrak, amblem ve flamaları kullanmaları yasaktır. Bu kapsamda, derneğin yeni adının mevcut veya mahkeme kararıyla kapatılmış veya feshedilmiş derneklerle aynı olmaması gerekmektedir.
Derneklerin, mevcut veya mahkeme kararıyla kapatılmış veya feshedilmiş bir siyasî partinin, bir sendikanın veya üst kuruluşun, bir derneğin veya üst kuruluşun adını, amblemini, rumuzunu, rozetini ve benzeri işaretleri ya da başka bir ülkeye ve daha önce kurulmuş Türk devletlerine ait bayrak, amblem ve flamaları kullanmaları yasaktır. Bu kapsamda, derneğin yeni adının mevcut veya mahkeme kararıyla kapatılmış veya feshedilmiş derneklerle aynı olmaması gerekmektedir.
5072 sayılı Kanun kapsamındaki bir dernek adını spor derneği olarak değiştirirse, bu kanun kapsamından çıkar mı?
Derneğin tüzüğünde belirtilen amacı, kamu kurum ve kuruluşlarını, kamu hizmetlerini veya personelini desteklemek konularına yönelik ise 5072 sayılı Kanun kapsamına girmektedir. Bu kanun kapsamındaki derneğin tüzüğünde yer alan amacı değiştirilmeden derneğin isminin spor derneği olarak değiştirilmesi derneği bu Kanun kapsamından çıkartmamaktadır.
© Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı